print this page

Conservering van gipscollecties

Vervaardiging, consolidatie, reiniging en gebruik van gipsafgietsels, -modellen en -objecten.

Dit project was gericht op de vervaardigingstechniek, de toepassing van consolidatie- en schoonmaakmethoden van gipsafgietsels, evenals het gebruik van gipsobjecten en -modellen in collecties.

Gipsen afgietsel, gebroken door een horizontale kracht.

Gipsen afgietsel, gebroken door een horizontale kracht. Foto: Rijksmuseum van Oudheden, Leiden.

Sinds enkele jaren bestaat in musea hernieuwde aandacht voor collecties gipsafgietsels die in de voorgaande decennia uit de museale opstelling waren verdwenen.

Afgietsels

In Europa is een groot aantal collecties van gipsen beelden aanwezig: afgietsels van bekende en beroemde sculpturen uit de klassieke oudheid, maar ook uit de middeleeuwen en renaissance. In het midden van de 20e eeuw, toen nadruk kwam te liggen op het tonen van originele objecten, verdwenen de meeste afgietsels naar depots, werden weggegeven of vernield. Na jaren van verwaarlozing zijn veel van deze beelden nu te vuil en kapot om ze tentoon te kunnen stellen.

Conserveringsproblematiek

De conservering en restauratie van deze gipsen objecten is niet eenvoudig. Gips is een poreus, water- en vervuilingsgevoelig materiaal. Het is ook erg zacht en breekbaar, waardoor consolidatie en lijmen lastig zijn. Soms vertonen objecten roestvlekken aan het oppervlak door corrosie van metalen armaturen. Veel oorspronkelijke gipscollecties zijn in de vorige eeuw verspreid en deels verloren gegaan omdat ze als kopieën van weinig belang werden geacht.

Waardering

Nu ze weer in de belangstelling komen, wordt onderzoek naar de waardering van de overgebleven collecties steeds belangrijker. Veel gipsen beelden zijn echter in slechte staat. Voor een waardering van het object en een goede conservering en/of restauratie is kennis nodig van het oorspronkelijk bedoelde uiterlijk.